Hidrojen Gazı
Hidrojen, suyun elektrolizi veya metan ve amonyak gazlarının ayrıştırılmasıylan elde edilir. Hidrojen sıvı ve gaz fazda bulunur ;
Gaz fazda ; 150 bar basınca dayanıklı dikişsiz çelik tüpler içerisine sıkıştırılmış olarak tedarik edilir. Sıvı fazda ise ; üç cidarlı , vakum ve perlit malzemesi ile yalıtılmış özel kriyojenik tanklar ile nakledilir ve depolanır.TSE standartlarına göre hidrojenin standart safiyet değeri yoktur. Tüpün dış rengi RAL 3020 dir ve tüpün periyodik bakımı 5 yıldır. ( TS 7450)
FİZİKSEL ÖZELLİKLER
Monekül Ağırlığı : 2,016 g/ mol
Yoğunluğu (gaz, 15°C’de, 1 bar) : 0,084 kg / dm³
Kaynama noktası ( 1 atm ) : - 252,87°C
Erime Noktası (1 atm ) : - 259,2°C
Özgül Ağırlığı ( hava :1) : 0,069
Kritik Basınç : 12,83 bar
Renksiz,kokusuz,zehirsiz , boğucu , aşırı derecede yanıcı ve parlayıcı bir gazdır.
DİKKAT ! PARLAYICI VE KOLAY YANICI GAZ
Boğucu gazdır , zehirli değildir, genellikle korozif değildir, oldukça parlayıcıdır, hava ile parlama sınırı % 4 – 74,5 dir. Bilinen en hafifi gazdır. Havanın yaklaşık % 0,07 ‘ si yoğunluğuna sahiptir. Hidrojen hava ortamında yandığı zaman neredeyse hiç görünmeyen açık mavi bir alevle yanar. Tutuşma sıcaklığı 565,5 – 578,9 °C arasında değişir. Helyum dışında tüm gazlar sıvı hidrojen gazının sıcaklığında katılaşır.
Kullanımdaki gaz veya sıvı kaplar açık havada veya iyi havalandırmalı yerlerde depolanmalı, regülatör takmadan önce ateş alma ihtimalinden dolayı ventil açılmamalıdır. Tüplerin depolandığı yer üst kısmı açık olmalı aksi takdirde gazın hafif olmasından dolayı birikme yapabilir ve tehlikeli olabilir. Oksijen gibi oksitleyici gazlardan uzak depolanmalı , statik elektrik yarabilecek ortamlar dahil her türlü kıvılcım çıkarabilecek ortamlardan uzak tutulmalıdır. Hidrojen gazı doldurulacak tüpler dikkatle kontrolden geçirilmeli başka gaz tüpleriyle karıştırılmamalı veya başka gazlar doldurulmamalıdır.
Hidrojen gazı zehirli değildir, fakat atmosferdeki oksijen seviyesini düşürerek basit boğucu gaz vazifesi görür. Yüksek miktarda hidrojen solunduğunda şuur kaybı meydana gelebilir. Eğer boğulma tehlikesi geçiren kişinin şuuru halen yerinde ise açık alana taşınmalı gerekirse oksijen takviyesi yapılmalıdır. Şuur kapalıysa derhal ambulans çağırılmalı bu süre içinde hasta sıcak tutulmalıdır.
Hidrojen gazının kullanıldığı yerler ;
Amonyak elde edilmesinde ;
Petrol rafinerilerinde doymamış petrolün hidrojenleştirilmesinde;
Metanol sentezinde ;
Organik bileşiklerin hidrojenasyonunda ;
Oksihidrojen ve atomik , hidrojen kaynak uygulamalarında ;
Uzay araçlarında yakıt olarak ;
Plastik ve sentetik iplik sanayinde ( elyaf ) üretiminde ;
Oksihidrojen alevi cam ve kuvarts üretiminde ;
Elektronik sanayinde ;
Labaratuvarlar da ;
FİZİKSEL ÖZELLİKLER
Monekül Ağırlığı : 2,016 g/ mol
Yoğunluğu (gaz, 15°C’de, 1 bar) : 0,084 kg / dm³
Kaynama noktası ( 1 atm ) : - 252,87°C
Erime Noktası (1 atm ) : - 259,2°C
Özgül Ağırlığı ( hava :1) : 0,069
Kritik Basınç : 12,83 bar
Renksiz,kokusuz,zehirsiz , boğucu , aşırı derecede yanıcı ve parlayıcı bir gazdır.
DİKKAT ! PARLAYICI VE KOLAY YANICI GAZ
Boğucu gazdır , zehirli değildir, genellikle korozif değildir, oldukça parlayıcıdır, hava ile parlama sınırı % 4 – 74,5 dir. Bilinen en hafifi gazdır. Havanın yaklaşık % 0,07 ‘ si yoğunluğuna sahiptir. Hidrojen hava ortamında yandığı zaman neredeyse hiç görünmeyen açık mavi bir alevle yanar. Tutuşma sıcaklığı 565,5 – 578,9 °C arasında değişir. Helyum dışında tüm gazlar sıvı hidrojen gazının sıcaklığında katılaşır.
Kullanımdaki gaz veya sıvı kaplar açık havada veya iyi havalandırmalı yerlerde depolanmalı, regülatör takmadan önce ateş alma ihtimalinden dolayı ventil açılmamalıdır. Tüplerin depolandığı yer üst kısmı açık olmalı aksi takdirde gazın hafif olmasından dolayı birikme yapabilir ve tehlikeli olabilir. Oksijen gibi oksitleyici gazlardan uzak depolanmalı , statik elektrik yarabilecek ortamlar dahil her türlü kıvılcım çıkarabilecek ortamlardan uzak tutulmalıdır. Hidrojen gazı doldurulacak tüpler dikkatle kontrolden geçirilmeli başka gaz tüpleriyle karıştırılmamalı veya başka gazlar doldurulmamalıdır.
Hidrojen gazı zehirli değildir, fakat atmosferdeki oksijen seviyesini düşürerek basit boğucu gaz vazifesi görür. Yüksek miktarda hidrojen solunduğunda şuur kaybı meydana gelebilir. Eğer boğulma tehlikesi geçiren kişinin şuuru halen yerinde ise açık alana taşınmalı gerekirse oksijen takviyesi yapılmalıdır. Şuur kapalıysa derhal ambulans çağırılmalı bu süre içinde hasta sıcak tutulmalıdır.
Hidrojen gazının kullanıldığı yerler ;
Amonyak elde edilmesinde ;
Petrol rafinerilerinde doymamış petrolün hidrojenleştirilmesinde;
Metanol sentezinde ;
Organik bileşiklerin hidrojenasyonunda ;
Oksihidrojen ve atomik , hidrojen kaynak uygulamalarında ;
Uzay araçlarında yakıt olarak ;
Plastik ve sentetik iplik sanayinde ( elyaf ) üretiminde ;
Oksihidrojen alevi cam ve kuvarts üretiminde ;
Elektronik sanayinde ;
Labaratuvarlar da ;